Verhalen/gedichten van
Almelo

Wanneer de dage kotter wödt,
de zun steeds lager steet.
De beume kaal bint en de weend
deur leuge stroaten geet

En as t dan boeten 'on'weer is,
het regent as t göt.
De weend anwakkert tot n storm,
men rap de hond oetlöt...

dan zit ik geern biej n open heerd
en kieke noar t vuur.
De vlammen kroonkelt zich um t hoalt...
Alns is van kotte duur.

Rob Berg

Eerder verschenen in: Taal tussen Oldemarkt en Oldenzaal (Enschede, Van Deinse Instituut, 1997)

A’j mi’j vroagt: wat is better , trouwen of nich trouwen, dan zeg ik nich trouwen is mangs good, aait nich. Doar hei’j non dat Foezel-Mensken! As Onz Leeven Heer gen inzeen met um har had en um de strabante Ketriene nich tot vrouw har geven, mien zoal, ‘t keerlken was nog op de rolwage kömmen. Jongs, wat hon’n ter mangs bi’j Ketriene in de kökken, in de eerste wekken noa de brulfte! ’t Zoepstetjen wol natuurlik, net as vrogger, ’s oavends noa Bennaats in ’t Gengken hen kruusjassen en ’s zundaangs noa Tunkesjungken hen preuven, mer Ketriene heul um kot en “binnen de pöste blieven”, was de bosschop. De noaberleu hadden ’t wal in de gaten en zèèn: Dee Ketriene hef de bokse an! Non, dat was mer good ook. Mensken was messeler van zien vak en dat is ’n heel geveurlik ambacht veur leu, dee der nich in spi’jt. Non wol ’t geval, dat Mensken zes wekke noa de brulft op nen oavend in ’t hoes kwam en zo volle wil har, dat Ketriene bi’j zik zölfs dach’n: “Wat zolle toch hebben? ’t Is nich bi’j recht oet, ik ken um!” Zee kon eere ni’jsgierigheid nich inhoaln en zeg: “Wat zins dow good oop de deune vanoavend!” “Dat heste good roaden, Ketriene”. “Dow hest nog gennen borrel oop” Ketriene kwam ees wat neuger bi’j um en snoof ees oop. Nee niks te roeken. Mensken höw zik van ’t lachen oop de knee. Gen spier an de lippen had!” “Woarum hes dan zon wil?” “Bo, ’t is mi’j van danke vandage! Ik kon wa beumsheugte springen, zoo good zin ik te pas!” Ketriene keek um an en schulkoppen. Zee wus nich, wat ze der van denken mos. Mer Mensken leut niks lös en dow ’t berregoanstied was en beiden in ’t nust kreupen, lag ’t keerlken nog mangs te schudden van ’t lachen en Ketrien lag dree kotten en dree langen oop de rugge te prakkezeeren met de oogen wiedwagens lös. Wat zolle toch hebben? Wat harre in ’t zin?.... Mensken sleup a lang en in ’n droom monkeln mangs “Proost! Drinkt er ees oet!” En oop ees begönn ’t keerlken in ’n sloap te zingen:

Al schient de morgenstearn,
Jannever, jannever,
Al schient de morgensteern,
Jannever lusse wi’j geern.”

Ketriene lustern en prakkezeern. Ze was ’n leep oas, wat de lepigheid anbetreft was ze de duuvel van de schoefkoare völ’n. Dàt begreep ze der non van: morgen har Mensken wat te woche’n. Mer wat? Stil doa haalt ’t keerlken weer los:

“Wel zal dat betalen,
Zoete lieve Gerritjen?
En Klompjan zal ’t betalen,
Zoet lieve meid!”

En oop ees wus Ketriene ‘t! Dat ze doar nich eer an dach har! Klompjan leut’n ni’j hoes zetten, dat was hoaste veerig en morgen gaffe wis ’t richmöalken. En Mensken was bi’j Klompjan an ’t werk! “Woche mer keerlken, doa za’k wal ’n stök’ken veur stekken,” dach’n Ketriene, smeet zik resselveerd um, dee de ogen too en vol op ’n stob in ’n sloap.

’s Andersmorgens zeg Ketriene tegen Mensken: “Hè, wat he’k van nach nen benauwen droom had.” “Zoo”, zeg Mensken, “wat dan?” Ik dreumen doa völ di’j oop ’t karwei nen baksteen oop ’n kop en dow was dood! Dow blifs mi’j vandage in ’t hoes , Mensken, wat mos ik aarmen blood anvangen, a’k di’j nich meer har?”. “Likt wat te fotsen!”zeg Mensken. “Oop dee vuurschichten van di’j, doa doo’k niks oop oet. Oop ’t karwei bi’j Klompjan valt gen baksteene meer, dat is ofelopen. Ik goa der toch hen!” “En dow gees nich, ze’k di’j! Dat zö’w dan toch ees zeen wel hier te komderen hef! Dow blifs in hoes, haals dreug hoalt an en schels tuffeln. Zee zölt di’j vandage nich as ’n liek oaver ’n zul drègen, dat kolveer ik di’j!” Mensken mog hoge springen of leege springen, hee mog oopspöllen of karmejakken, ’t hölp um niks, inblieven was de boodschap. Hee halen dreug hoalt onder ’n waskettel en dan namme ’n schelmesken en gung onder de grote oalderwetse klok zitten tuffeln scheln. “Woe kom ik hier vandan? Woe kom ik oop ’t richtmöalken van Klompjan?” Oop dee vroagen prakkezeern Mensken den hele morgen, mer bescheed wusse nich. De klokke, dee tikken mer störig vandan en ’t was net of ze zèè: “Klomp-Jan! Klomp-Jan! en dan weer: “Rich-moal! Rich-moal!” in enen zaank vandan. ’t Was um duvels te wödden! Ketriene stön an ‘n deurgank en heul as nen fèèlen hond de wach. De tied vergung en de klok leup lös van tien uur. Net ’n geluud of nen preuverd met de tong smekken! Dan begön de klok te sloan, een, twee, dree – acht, negen, moal en oop ees, noa ‘n tienden slag, doa leut ze enen van de zwoare punders lös en ….. ’t kopperen gewech vol Mensken net precies oop de benet. Ketriene heuren ’t keerlken umtommeln en met ‘n “Mien God, wat is ’t non!” kwam ze too lopen. Doa lag Mensken dwas oaver ’t schelmandjen en blooden as ’n verken. Zee nam um oop en waskede ’t blood of en bun deuke um ’n kop. Dan lèè ze um in ’t ber en leup noa ’n dokter….. ’n Dokter zèè, ’t gung der um. Wat was dee Ketriene der bedroowd an too! Ze zèè mer al, ’t was eer schold, zee har met eer veurspooksel maakt, dat Mensken dèn klokkenpunder oop ’n kop har kregen. Dag en nach passen ze  um oop en gelukkig, ’t keerlken halen ’t nog, mer hee heul ne leelikke liekstie oop de plet. “Der is aait ’n geluk bi’j ’n ongeluk, ’t horlozie is heel bleven!”, zèè de boer, dow wasse deur ’t balkenloek völlen en har ’n been brökken. Ook hier was ‘n geluk bi’j ’t ongeluk. Sinds dee tied dat Mensken den punder oop ’n kop har had, was Ketriene nen engel veur um. En dat har goo gevolgen. ‘t  Keerlken zat non völ leever bi’j zien beste vröawken in de kökken, as bi’j Bennaats in ’t Gengken of Tunkesjunken achter ’t glèèsken. En veurspooksels hef Ketriene nooit meer zeen. En doarum, a’j mi’j vroagt: wat is better, trouwen of nich, dan zeg ik: nich trouwen is mangs good, aait nich, want as Onz Leeven Heer gen inzeen har had met Foezel-Mensken en um dee Ketriene nich tot vrouw har geven, mien zoal, ’t was met onze Mensken wissenzekers mis egoan.

G.B. Vloedbeld (uit Twentse Holskrabbels)