Auteurs uit
Nijverdal

Fenny Martens-Berends (Nijverdal, 1940) heeft bij de Lokale Omroep Hellendoorn het programma Passe Partout gepresenteerd en was te horen bij RTV Oost, Villa VPRO en Een Goede Zondag . Tevens schreef zij teksten voor diverse andere programma's.

Over de streektaal zegt zij: 'Ik ben erg voor dialect. Het heeft voor mijn gevoel meer woorden en ik kan me er beter in uitdrukken.' Nadat ze een spellingscursus streektaal had gevolgd, begon ze in 2005 met het schrijven van gedichten. In 2007 won ze de Kroonprijs, een prijs die vergezeld ging met de publicatie van 10 gedichten in een bundel Latente Talenten. Een eervolle vermelding van de Schrieversbond Oaverriesel voor het gedicht ‘De Oale Griezen’ gaf haar het vertrouwen om zelf de bundel Mien Modersproake (2008) uit te geven. Daarnaast schreef ze regelmatig gedichten in het Twens Volksblad. Gedichten over levensvragen en geloofsbeleving, deels in dialect, deels in het Nederlands, verschenen eerst in Karkesproake en daarna in de bundel Mijn labyrint (2010). Martens-Berends publiceert ook gedichten in de streektaal op haar persoonlijke website: Fenny Martens-Berends.

Mineke Mollink-Bos (Nijverdal, 1945) woont in Hellendoorn. Daar was ze tot 1996 met haar man eigenaar van café-restaurant De Kroon. Ze schrijft zowel in het Nederlands als in de streektaal. Ze is lid van de Schrieversbond Oaveriessel en publiceert regelmatig . Twee bundels van haar hand zijn Zeg kennen we elkaar niet? (1987) en Karresporen: Uitgegeven ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van café-restaurant De Kroon (1990). In Karresporen staan de volgende gedichten in streektaal: “t Wonder”, “Nooit te oald um…”, “De Helderse harmonie”, “De moane”, “Bloemenpracht”, “Liedje”,“Lesbloemen”, “Riempie”, “De Kastanje bleujt”, “Ik wil Fees”, “De deure op ’n kiere…” en “Boerendaansers”.

Dick Podt-Schoten (Hellendoorn, 02-11-1936 – 02-11-2014) groeide op in Nijverdal en woonde ruim 40 jaar met haar gezin in Hellendoorn. In 1998 keerde ze terug naar Nijverdal, maar verhuisde later naar Hulsen. Ze schreef lange tijd in het Nederlands, later voornamelijk in de streektaal. Haar gedichten werden regelmatig gepubliceerd in kranten, tijdschriften en verzamelbundels, onder andere in de bundel Taal tussen Oldemarkt en Oldenzaal (Enschede, Van Deinse Instituut, 1997). Daarnaast hield ze lezingen en voordrachten en schreef liedjes voor de Plattelandsvrouwen/Vrouwen van Nu en het shantykoor. Ze was lid van de regionale dichtersgroep Op versvoeten, die vijf bundels uitgaf: Op versvoeten, 1 t/m 5 (Literaire Kring van de Stichting Tiedverdrief in vrieje tied, 1991 -2004). Ze publiceerde zelf de gedichtenbundel Ik hoor mijn hart (Hellendoorn: Stichting Johanna van Buren, 2004).

Als actief lid van de Schrieversbond Oaveriessel wist ze zeer treffend gedichten in de streektaal neer te zetten, onder andere in het digitale literair-poëtische tijdschrift Van en over de Iessel. 

Frits Korver (1945) is geboren in Hellendoorn, maar groeide op in Nijverdal. In 1973 nam hij de goedlopende boekhandel in de Grotestraat te Nijverdal over van zijn vader. In 1991 werd hij lid van de Historische Kring Hellendoorn-Nijverdal en is daarvan nu de penningmeester. Korver is zeer betrokken bij vele activiteiten in relatie tot de geschiedenis van de gemeente. In het boek Spöllerieje (Nijverdal : Historische Vereniging Hellendoorn-Nijverdal, 2003) vertelt hij in de Nijverdalse streektaal over spelletjes en bezigheden uit zijn jeugd, zoals knikkeren, vuurtie fikken, vissies vangen, padvinderieje en vekaansie. Met een groepje vrijwilligers richtte hij, los van de Historische Kring, in 2007 de Uutgeverieje ’n Boaken op.

Meriens Bonnof  publiceerde de bundel 17 Leppels kruudmoes (Badhoevedorp, in eigen beheer, 1971), met daarin gedichten in de Nijverdalse streektaal, zoals: 'Uut de oale deuze', 'Un Nijverdalse vejoardags psalm', 'De nieje pot', 'Bie un nieje nachponne',  '’t Bevriejdingsmenu', 'Bie un bussien keunsbloemen' en ''n Tweeden hond'.

Willem van Noessel (pseudoniem van Willem Frederiks, Nijverdal, 10-12-1943 - 08-11-2014) schreef verhalen, gedichten en columns. Vele jaren schreef hij verhalen voor 't Twents Volksblad, die zijn gebundeld in Kiekn wat ’t wödt en Wottel. Ook had hij enige tijd een vaste rubriek in 't Rijssens Nieuwsblad. Hij is vooral bekend geworden van de snel uitverkochte Willem van Noesel Kalender. Zijn laatste bundel is getiteld Noesellaand: verzamelde verhalen en gedichies (Nijverdal : Uutgeverieje ’n Boaken, 2011).

Paganus (pseudoniem van H.M. Bruna, Hasselt, 1840 – Utrecht, 1906) was van 1864-1868 hulpprediker te Nijverdal. Daar schreef hij Wolfskampen Dine: een tafereel uit het Twentsch volksleven (Nijmegen : Blomhert, 1872). Dit is een maatschappelijk geëngageerde roman met een moralistische inslag over de knappe, hoogmoedige en werkschuwe dochter van een keuterboer die zich laat inpalmen door een officier en steeds meer aan lager wal raakt. Het verhaal speelt zich af rond 1870 in de fictieve plaatsen Haaghorst (a.k.a. Hellendoorn) en Molendal (a.k.a Nijverdal). De dialogen zijn in streektaal geschreven. 

C.P.F. van de Werfhorst woonde in Nijverdal. Hij schreef vooral natuurgedichten in de streektaal, gepubliceerd in de bundels Bleusems (Nijverdal, in eigen beheer, 1970) en Härfstbleujers (Enschede, Witkam, 1975). Het gedicht ‘Bleusems’is voorgelezen in de uitzending van RTV-Oost van 5 maart 2008.

Anne van der Meiden (Enschede, 1929), theoloog en hoogleraar communicatiewetenschappen, ging na zijn pensionering in 1994 in Nijverdal wonen. Hij heeft zich vanaf die tijd sterk gemaakt voor het Twents als volwaardige taal. Hij maakte zich geliefd door het leiden van kerkdiensten in de Twentse sproake en vertaalde de volledige bijbel, 'Biebel in de Twentse sproake’ (6 delen, Jongbloed, 1996-2009). Samen met Thea Kroese en dochter Annemike van der Meiden schreef hij de tekst voor ‘Mu’j es heuren’ (2011), een rijk geillustreerde kinderbijbel in het Twents. Daarna schreef hij nog de Twentse tekst bij 'De Wiebelbiebelboot' , een kleuterbijbel met prenten van Mirjam Boomkamp. Daarin klinkt het scheppingsverhaal zo: 'God zeg teggen Adam: iej mot alle deers nen eagen naam geaven, dan kö'j ze better oet mekaar hoalden. Wat 'n karwei! Adam mos ze earst good bekieken um de verschellen good te zeen. De deers bint 'n betke bang.', en het verhaal van Jona en de walvis: 'Hei, wat is dat? Ik sloek wat heel groot duur. Wat kan dat wean? Ik stik der zewat in. Wat 't is wet ik nich, mer 't geet onmeundig tekeer in 'n boek en 't trapt miej teagen de ribbenkast an.'

Paganus (ps. van H.M. Bruna, Hasselt, 1840 – Utrecht, 1906) was van 1864-1868 hulpprediker te Nijverdal. Daar schreef hij ‘Wolfskampen Dine : een tafereel uit het Twentsch volksleven’ (Nijmegen : Blomhert, 1872.   163 p.) Het is een sociale roman met een moralistische inslag over de knappe, hoogmoedige en werkschuwe dochter van een keuterboer die zich laat inpalmen door een officier en steeds meer aan lager wal raakt. Het verhaal speelt zich af rond 1870 in 'Haaghorst' (Hellendoorn) en ‘Molendal’ (Nijverdal). De gesprekken zijn in dialect.

Reggesproake is het verenigingsblad van de Historische Kring Hellendoorn-Nijverdal. De vereniging heeft verschillende werkgroepen.  De Werkgroep Dialect bestaat uit: Annie Dommerholt, Jan Lohuis, Gerrit Tijhof en Johan Alferink. Een uitgave van de werkgroep is: “Arfgoed : uutdrukking'n, sprekwoarn en sprekwiezen in de sproake van de Gemeente Heldern” (2001. 145 p.)

Heldern kats in ’t plat; 14 schrievers, 25 gedichen, 20 verhaaln in de streektaal  (Hellendoorn, Uutgeverieje ’n Boaken, 2011)  is ‘n bundel verhaaln en gedichen van schrievers en dichters  uut de gemeente Heldern. Mangs humoristisch, mangs weemoedig of triest. Met werk van en biografische informatie over Diny Groothalle,   Annie Dommerholt,  Evelyn Ligtenberg , Tony Schippers-Kampman , Herman Kampman, Diny Kloek Wermink, Anne van der Meiden,  Mineke Mollink,  Dick Podt-Schoten,  Frits Korver, Thea Kroese, Tineke van Buren, Ton de Heer, Willem van Noesel.

Annet Nikamp (Mariënheem, 21-11-1969) woonde lange tijd in Nieuw-Heeten, maar sinds 2007 in Nijverdal. Vanaf haar dertiende speelt Annet Nikamp gitaar. Op haar 23ste speelde ze gitaar bij een jongerenkoor en zong af en toe ook mee. Met de dirigente van het koor startte ze in 2001 het komisch zangduo Bertha en Toos. In 1998 begon ze als zangeres en gitariste in de band Vodka (Voor Ons Doen Knap Artistiek), stopte daarmee en startte er in 2005 weer mee, totdat die in 2008 stopte.

In 2002 trad Annet Nikamp op als streektaalzangeres in het RTV Oost-programma Kiek'n wa'j zegt. Daarna trad ze regelmatig op met liedjes in de Sallandse streektaal. Annet Nikamp trad ook op onder de naam Annet Röthengatter.

Annet Nikamp schrijft veel van haar teksten zelf en soms ook de muziek. Zo vertaalde ze bijvoorbeeld S.O.S. van Abba in SMS en R U kiddin' me van Anouk in Ik goa kapot. Daarna richt ze zich vooral op haar solocarrière met Nederlandstalig muziek en blues en rock. Haar CD's zijn Annet Live (2005) en Helemaal te gek (2008), waarop ze ook in de streektaal zong. Ook werkte ze, samen met anderen, aan Respect veur dialect, deel 1 (2007).